H3 De Nederlandse Opstand
Een onderwerp dat tot de verbeelding spreekt is de Nederlandse opstand tegen Spanje. In de zestiende eeuw wordt de basis gelegd voor wat later een onafhankelijk Nederland zal zijn.
Maar was dat destijds ook de bedoeling? Welke rol speelt
Willem van Oranje hierin? Welke invloed had de opkomst van het
protestantisme? De komende tijd ga je op zoek naar het antwoord op
deze en andere vragen.
Het wachtwoord van de meeste links op deze site is mijn lokaalnummer.
Boek ppt studiewijzer leerdoelen
Paragraaf 1 en 2
Opdracht 1
Lees de inleiding en paragraaf 1 en maak hiervan een samenvatting.
Daar zijn verschillende manieren voor, bijvoorbeeld:
- zelf een samenvatting schrijven
- de tekst in je boekje onderstrepen of arceren
- een mindmap maken
Kies een vorm waar jij het meeste aan hebt als je je moet voorbereiden op een toets.
Opdracht 2 (keuze)
In de late middeleeuwen vond in Europa staatsvorming plaats.
Hoe zat dat ook al weer?
A. Bekijk nu het filmpje over het feodalisme > hiernaast
B. Bekijk dan het filmpje over de staatsvorming > rechtsonder
Opdracht 3 (keuze)
Lees paragraaf 2 en bekijk een herhaling van
de reformatie en contrareformatie > hiernaast
Opdracht 4
Karel V: Yo, el rey (= ik, de koning)
Schrijf een verhaal over Karel V, waarbij de onderstaande vraag beantwoordt:
Waarom was Karel V in Europa zo'n belangrijke vorst?
Te gebruiken bronnen: bron 1 > kijk hier
bron 2 > kijk hier
Maximaal één kantje in je schrift.
Opdracht 5
Bekijk het filmpje over de Gentse 'stroppendragers' > klik op de afbeelding
Verklaar de naam 'stroppendragers' en leg uit hoe deze naam een andere
betekenis kreeg.
Paragraaf 3 en 4
Opdracht 7
A. Lees paragraaf 3 en maak hiervan een samenvatting.
B. Bekijk dan het filmpje over het smeekschrift en de beeldenstorm > hieronder
Opdracht 8 (keuze)
Er volgen nu twee filmpjes:
- Hiernaast een filmpje over Willem en zijn vrouwen> klik op de projector
- Hiernaast staat een samenvatting van het verhaal tot 1567 (De komst van Alva).
Het is een oud en traag filmpje, maar het verhaal wordt heel duidelijk verteld.
Het is niet verplicht, maar raad ik wel aan!
Opdracht 9
A. Lees van paragraaf 4 pagina 16 t/m 20 en maak hiervan een samenvatting.
B. Bekijk dan het filmpje over de Martelaren van Gorcum > hiernaast
Opdracht 10
Nu even een vraagje tussendoor. Wanneer en met welke gebeurtenis begon de Opstand in de Nederlanden?
Een simpele vraag, maar deze vraag levert nog steeds onenigheid op. Daarom mag jij aan alle discussies
een einde maken. Hieronder staan enkele gebeurtenissen. Zoek van elke gebeurtenis op wanneer ze
plaatsvond en wat er gebeurde.
Bepaal nu met welke gebeurtenis de Opstand volgens jou echt begon en geef hiervoor een verklaring.
De gebeurtenissen zijn: - De inname van Den Briel
- De slag bij Oosterweel
- De slag bij Heiligerlee
- De slag bij Dalheim
Opdracht 11
Lees pagina 21 t/m 28. Op deze pagina's wordt het verloop van de strijd beschreven.
Beschrijf van de genoemde gebeurtenissen de belangrijkste kenmerken.
Naarden Haarlem Alkmaar
Opdracht 12
Deze opdracht gaat over de Spaanse belegering van Naarden, Haarlem en Alkmaar.
De opdrachten horen bij de ondertitel van dit onderwerp:
Een eervolle vrijheidsoorlog of een ordinaire burgeroorlog?
Je gebruikt telkens dezelfde aflevering!
Bekijk het filmpje over de inname van Naarden vanaf 00.00 - 12.50 minuten
Klik op de eerste afbeelding > hierboven (de plattegrond van Naarden)
Geef antwoord op de volgende vragen:
a. Waarom was de bevolking zowel bang voor de Spaanse troepen als die van Oranje?
b. Waarom vonden de Spanjaarden de plundering van Naarden, te vuur en te zwaard,
vanzelfsprekend?
c. Hoe reageerden de omliggende steden en dorpen op de nederlaag van Naarden?
Verklaar je antwoord.
Het filmpje gaat nu verder met het beleg van Haarlem vanaf 12.50 - 28.50 minuten
Geef antwoord op de volgende vragen:
d. Waarom hadden de Spanjaarden al vanaf het begin niet veel vertrouwen in de belegering van
Haarlem?
e. Zowel in Naarden als Haarlem waren de meeste inwoners katholiek.
Waarom sloot men zich toch aan bij de Opstand?
f. Ben je het eens of oneens met de volgende bewering: Amsterdam zorgde voor de Haarlemse
nederlaag!
g. Ben je het eens of oneens met de volgende bewering: De Spaanse nederlaag begon bij Haarlem!
Het filmpje gaat nu verder met het beleg van Alkmaar vanaf 28.58 - 45.22 minuten
Geef antwoord op de volgende vragen:
h. Waarom zijn de lijken in het massagraf waarschijnlijk christenen?
i. Wat zijn de polsstokbriefjes en waarom heten ze zo?
j. In het verhaal van de Opstand komt de volgende uispraak voor: 'Bij Alkmaar begint de victorie!'
Noem een argument voor en een argument tegen deze uitspraak.
Opdracht 13 (niet verplicht)
Hieronder staan nog 2 filmpjes over het Leidens Ontzet.
- Klik je op de afbeelding links, dan zie je een animatie vanaf Alva tot en met Leidens Ontzet.
- Klik je op de afbeelding rechts, dan zie je alleen een animatie over het Leidens Ontzet.
Ze geven een goed beeld van de situatie van toen.
Paragraaf 5 t/m 7
Opdracht 14
Lees van paragraaf 5 pagina 29 t/m 33 (tot de dood van Oranje).
Schrijf nu een kort verhaal waarin duidelijk wordt wat de volgende begrippen met elkaar te maken hebben.
Spaanse Furie - Pacificatie van Gent - Unie van Atrecht - Unie van Utrecht - Plakkaat van Verlatinghe
Opdracht 15 (keuze)
Lees nu de tekst over de dood van Oranje (pagina 33 t/m 37)
en bekijk het filmpje dat erbij hoort > hiernaast
Opdracht 16 (keuze)
Lees paragraaf 6 en bekijk het filmpje over de Spaanse Armada > hiernaast
Opdracht 17
A. Lees paragraaf 7 en maak een samenvatting.
Wat moet sowieso in jouw samenvatting voorkomen:
- Maurits en de Slag bij Nieuwpoort
- het Twaalfjarig Bestand
- de ruzie tussen Maurits en Oldenbarnevelt
- Frederik Hendrik de 'stedendwinger'
- Vrede van Munster
B. Wil je een goed beeld krijgen van de slag bij Nieuwpoort, bekijk dan de
aflevering 'discipline' van de serie 80 jaar oorlog > hiernaast
C. Na het Twaalfjarig bestand ging de strijd weer verder, dat wordt in het volgende filmpje besproken
> hieronder
Geef ook antwoord op de onderstaande kijkvragen.
a. Welke twee provincies in de Nederlanden hadden na het Twaalfjarig bestand weinig last meer van de oorlog?
b. In welke twee provincies kreeg de bevolking het meest te verduren?
c. Waarom sloeg Frederik Hendrik pas vier dagen na aankomst bij Grol zijn kampement op?
d. Hoe kwam Frederik Hendrik aan genoeg geld om de oorlog voort te zetten?
e. Wat waren schansen?
Opdracht 18
Uiteindelijk eindigt de strijd met de Vrede van Munster in 1648 > klik op de afbeelding hieronder
Geef ook antwoord op de onderstaande kijkvragen.
a. Waarom wordt het steeds moeilijker voor Frederik Hendrik van Oranje om de oorlog tegen de
Spanjaarden voort te zetten?
b. Waar moet het geld voor de oorlogen vandaan komen?
c. Wat is het standpunt van het gewest Holland over het wel of niet beëindigen van de oorlog?
d. Wat houdt een oligarchie in?
e. Welk monument werd tere van de overwinning gebouwd?
Paragraaf 8
Opdracht 19
De ondertitel van dit onderwerp luidde:
Een eervolle vrijheidsoorlog of een ordinaire burgeroorlog?
Ik verklap alvast dat deze vraag op de repetitie wordt gesteld.
Denk nu eens goed na over deze vraag en beantwoord ze. Je moet jouw antwoord met behulp van voorbeelden kunnen uitleggen.
Jouw mening is niet goed of fout, maar je laat zien dat je begrijpt waarover de opstand in de Nederlanden ging, hoe deze verliep en je hebt er een beargumenteerde mening over gevormd.
PS
Jij snapt ook wel dat ik jouw mening wil weten en dat het nooit zo kan zijn dat de helft van de klas jouw mening, inclusief voorbeelden, deelt. Jouw mening is dus ook méér dan de bespreking van de ondertitel die achterin je boekje staat.