Eeuwenoud mysterie rond dood farao Ramses III opgelost

 

De vermoorde Egyptische koning Ramses III is hoogstwaarschijnlijk de keel doorgesneden. Dat blijkt uit nieuw forensische onderzoek. Hiermee lijkt het 3.000 jaar oude mysterie rond zijn dood opgelost.

​

AD, 31 augustus 2016

Ramses III wordt tegenwoordig gezien als de laatste van de ‘Grote Farao’s’ en

onder zijn bewind maakte Egypte haar laatste periode van bloei door. Ramses

was niet alleen een grote krijgsheer, hij versloeg de Libiërs en de

binnenvallende Zeevolkeren, maar liet ook een groot aantal tempels bouwen.

Zijn einde kwam echter onverwacht: recent onderzoek wijst uit dat hij

waarschijnlijk vermoord is door zijn zoon en leden van zijn harem.

 

Het is niet helemaal duidelijk wanneer Ramses III precies is geboren.

Waarschijnlijk kwam hij aan het einde van de 13e of het begin van de

12e eeuw v.C. ter wereld als zoon van farao Sethnacht en diens vrouw, koningin

Tiy-Merenese.

Ramses volgde in 1186 v.C. zijn vader op als koning van Egypte, waardoor hij de

tweede farao van de Twintigste Dynastie werd. Gedurende zijn lange machtsperiode, Ramses regeerde 31 jaar, werd Egypte verschillende keren bedreigd door vijandelijke volkeren. In 1180 v.C. kreeg Ramses te maken met

een aanval van de Libiërs op het westen van Egypte, die hij zonder al te veel problemen afsloeg.

​

Zeevolkeren

De binnenvallende Zeevolkeren vormden in 1178 v.C. echter een grotere uitdaging. Deze volken, waaronder de Filistijnen, de Danuna en de Shardana, hadden al grote stukken van de Levant (nu Libanon en Israël) veroverd, voordat zij zich op Egypte richtten. Ramses versloeg het leger van de Zeevolkeren, waarna enkel nog hun marine overbleef. Deze werd in 1175 v.C. in de Slag om de Delta door de Egyptische schepen verslagen. Hoewel de Egyptenaren niet bekend stonden als grote zeevaarders wist Ramses zijn troepen zo te motiveren dat zij weinig moeite hadden met de vijandelijke schepen.

​

Economische problemen

De rest van Ramses’ regeerperiode kenmerkte zich door relatieve rust. Hij stelde een uitgebreid bouwprogramma op, dat grote tempels opleverde bij Medinet Habu en Karnak. De grote oorlogen van Ramses zorgden er echter ook voor dat Egypte economisch gezien in moeilijkheden kwam. Enkele jaren van slechte oogsten zorgden voor een graantekort, waardoor koninklijke tombebouwers en ambachtslui in 1157 voor Christus in opstand kwamen en de eerste staking uit de geschiedenis begonnen.

 

Samenzwering

Hoewel deze economische problemen hun tol eisten was de regeerperiode van Ramses III het laatste tijdperk van grote bloei in Egypte. Zijn bewind kwam echter abrupt ten einde door een conflict binnen zijn eigen harem. Zijn vrouw Tiye wilde namelijk de positie van haar zoon Pentawer als opvolger van Ramses III veilig stellen. Ramses III gaf echter de voorkeur aan een andere zoon, de latere Ramses IV, die hij had gekregen met zijn andere vrouw Iset Ta-Hemdjert. Tiye zette daarop een grote samenzwering op, waarbij, naast Pentawar, onder andere Ramses’ kamerheer, een aantal koninklijke bedienden, twee schatbewaarders en een heraut waren betrokken.

​

Mummie

Ramses III werd daarop, zoals recent onderzoek heeft uitgewezen, in 1155 v.C. vermoord. Het doel van de samenzweerders werd echter niet bereikt, want Ramses werd opgevolgd door zijn zoon Ramses IV en alle samenzweerders werden ter dood veroordeeld. Ramses’ mummie werd in 1886 al gevonden in de Vallei der Koningen, maar de slechte staat van de mummie zorgde ervoor dat er tot nu toe geen onderzoek gedaan kon worden naar de mysterieuze verbanden om zijn nek.

Een CT-scan van een groep Italiaanse onderzoekers wijst nu uit dat Ramses’ keel is doorgesneden en dat de wond waarschijnlijk ernstig genoeg was om dodelijk te zijn. De snee van 7 centimeter breed zit vlak onder het strottenhoofd. Volgens de wetenschappers was er een zeer scherp mes gebruikt, waardoor de farao onmiddellijk overleed. In de wond werd ook een amulet van de god Horus gevonden, die vermoedelijk door de balsemers is aangebracht om het genezen van de wond in het hiernamaals te bespoedigen. Ramses III stierf op ongeveer 65-jarige leeftijd.

Zoon Ramses
Een andere mummie, met een geschatte leeftijd van 18 tot 20 jaar, had opvallende huidplooien in de nek en een opgezwollen borstkas. Volgens de onderzoekers is de man een gewelddadige dood gestorven, vermoedelijk door wurging of ophanging. Daarnaast blijkt uit een DNA-analyse dat er een sterke verwantschap bestond tussen beide mummies. Hierdoor lijkt het aannemelijk dat de mummie inderdaad de zoon van Ramses III was, maar de onderzoekers houden nog een slag om de arm.